ទោះបីពេលនេះរថយន្តរបស់អតីតមេខ្មែរក្រហម នួន ជា មានអាយុកាលច្រើនឆ្នាំ បាត់បង់រូបឆោម និងមិនអាចដំណើរការបានស្រួលដូចដើម និងកំពុងស្ថិតនៅក្នុងយានដ្ឋានដ៏តូចមួយនៃទឹកដីខេត្តសៀមរាប ត្រូវបានបុរសម្នាក់មកតថ្លៃទិញ ដោយឱ្យ៤ម៉ឺនដុល្លារអាមេរិក
ពោធិ៍សាត់ គឺជាខេត្តមួយស្ថិតនៅភាគពាយព្យមានចម្ងាយ១៨៦គីឡូម៉ែត្រ ពីរាជធានីភ្នំពេញមានស្រុកចំនួន៥ និងក្រុងចំនួន១ គឺស្រុកក្រគរ ស្រុកភ្នំក្រវាញ ស្រុកកណ្តៀង ស្រុកបាកាន ស្រុកវាលវែង និងក្រុងពោធិ៍សាត់
តាមសៀវភៅវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានចែងថា ខេត្តពោធិ៍សាត់ជាឈ្មោះខេត្តមួយក្នុងកម្ពុជរដ្ឋនៅជាខាងកើតខេត្តបាត់ដំបង
ខៀវ ប៉ុណ្ណារី ជាភរិយាដំបូងរបស់មេដឹកនាំខ្មែរក្រហមប៉ុល ពត កើតនៅថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩២០ ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ជាកូនមន្រ្តីតុលាការ
ព្រះខ័នរាជរបស់ខ្មែរ ដែលជនក្បត់ជាតិ ឈ្មោះ ប៉ែន បានប្រគល់អោយទៅ ស្តេចថៃ (រឿងពិតដែលត្រូវបានចារនៅក្នុងព្រះរាជពង្សាវតារបស់ស្តេចថៃ
“កិត្ត៌ិបណ្ឌិត” ជាពាក្យក្នុងភាសាសំស្ក្រឹត បើនឹងសរសេរសម្រួលជាពាក្យខ្មែរបច្ចុប្បន្នថា “កេរ្តិ៍បណ្ឌិត” ឬសម្រួលឱ្យចំពាក្យបាលីដែលខ្មែរខ្ចីមកប្រើគឺ “កិត្តិបណ្ឌិត”។
ថ្ងៃទី១២ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ រដ្ឋាភិបាលស្រោចស្រង់ជាតិរបស់ឧត្តមសេនីយ៍ឯក លន់ នល់ បានបិទកំពង់ផែព្រះសីហនុ លែងឲ្យដឹកជញ្ជូនអាវុធយុទ្ធភ័ណ្ឌពីប្រទេសចិន ដោយលួចលាក់យកទៅឲ្យកងទ័ពវៀតកុង វៀតណាមខាងជើង ដូចមុនៗទៀត
ដូនតាខ្មែរបានបង្កើតនូវឧបករណ៍ជាច្រើនប្រភេទ ដើម្បីប្រើប្រាស់សម្រាប់ការងារស្រែចម្ការរបស់ពួកគាត់
នំគ្រក់ មានរសជាតិឆ្ងាញ់ ដែលនរណាៗក៏ទទួលស្គាល់ដែរ។ ប៉ុន្តែតើអ្នកធ្លាប់ដឹងពីប្រវត្តិកំណើតរបស់វាទេ? បើអ្នកមិនទាន់ដឹង តោះ!អានទាំងអស់គ្
ឆៃកែវគឺជាមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនបុរាណមួយដែលមានដើមកំណើតនៅប្រទេសជប៉ុនតាំងពីឆ្នាំ១៨៦០មកម៉្លេះ